Pandemia koronawirusa, która rozpoczęła się na początku 2020 roku, wpłynęła na wszystkie dziedziny gospodarki. O ile na rynku nieruchomości mieszkalnych wraz z wybuchem pandemii i obniżeniem stóp procentowych przez RPP, nastąpił zakupowy „boom”, wprowadzone lockdowny negatywnie odbiły się na działalności centrów handlowych.
Lata 2020 i 2021 były trudnym czasem dla właścicieli nieruchomości handlowych. Wiele centrów handlowych zostało zamkniętych, jednak już w 2021 roku procesy zamykania zaczęły zwalniać. Maksymalny poziom pustostanów w trakcie pandemii odnotowano w połowie 2021 roku i wyniósł on 5,3 procent. W kolejnym roku można już było stwierdzić, że rynek nieruchomości handlowych okazał się dość odporny na trudności spowodowane pandemią, nastąpiły na nim jednak pewne zmiany.
W drugim roku pandemii – 2021, z zasobów powierzchni handlowych wyłączono 102 tys. mkw. netto. Jednak już w 2022 roku dynamika zamykania centrów handlowych spadła i zasoby powiększyły się o 11 tys. mkw. netto, osiągając na koniec roku 12,7 mln mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej. Porównując nową podaż w 2022 r. z rokiem wcześniejszym, odnotowano spadek o 8 proc. do poziomu 311 tys. mkw. Wciąż jest to lepszy wynik niż średnia z lat 2020-2021, ale zdecydowanie gorszy niż przed pandemią w latach 2016-2019, kiedy średnia nowa podaż wynosiła 347 tys. mkw. Dodatkowo powstawało niewiele nowych obiektów handlowych.
W 2022 roku nastąpił powrót zasobów powierzchni handlowej do poziomu z ostatnich dwóch lat przed wybuchem pandemii Covid-19. Należy jednak dodać, że zmieniła się struktura obiektów handlowych i miejsce centrów handlowych coraz częściej zajmują obiekty typu retail park, które otwierane są w mniejszych ośrodkach miejskich. Znaczenie tego formatu obiektów handlowych prawdopodobnie będzie rosło jeszcze przez najbliższych kilka lat.
Porównując polski rynek nieruchomości handlowych z rynkami Europy Zachodniej oraz Stanów Zjednoczonych można uznać, że w naszym kraju sytuacja jest dość dobra. Na Zachodzie ekspansja nowoczesnych obiektów handlowych stanęła w miejscu, a zasoby się kurczą. W USA w 2022 r. odnotowano spadek o ok. 3,7 procent. W ubiegłym roku na ośmiu największych rynkach absorpcja była dodatnia i wynosiła 124 tys. mkw. Jest to dobra wiadomość, biorąc pod uwagę, że okres ujemnej absorpcji trwał od drugiej połowy 2019 roku do drugiej połowy 2021 roku.
Jeśli chodzi o czynsze w segmencie nieruchomości handlowych, w 2022 roku czynsze wywoławcze pozostawały w naszym kraju bez zmian. Obecnie są o ok. 3 do nawet 17 procent niższe niż przed wybuchem pandemii. Jedynie w Warszawie oraz Lublinie czynsze nie uległy zmianie. Porównując czynsze w PLN i EUR, realne czynsze w EUR w 2022 roku spadły nawet o kilkanaście procent, podczas gdy spadek liczony w PLN był zdecydowanie łagodniejszy. Jeśli chodzi o utratę wartości czynszowej, bezpieczniejsze są aktualnie centra handlowe typu convenience oraz retail park. Trudniejsza sytuacja jest w typowych centrach handlowych, które dodatkowo mierzyć się muszą z szybkim rozwojem e-commerce.
Najnowsze komentarze