Rodzaje placówek gastronomicznych

Restauracja, bar, a może pub? Obecnie różnice między poszczególnymi rodzajami obiektów gastronomicznych nieco się zatarły. Coraz częściej spotyka się lokale, które trudno jest jednoznacznie przyporządkować. Jednak ich typowy podział jest nadal stosowany. Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę punktów i zakładów gastronomicznych.

Podziału placówek gastronomicznych można dokonać pod kilkoma względami. Najbardziej ogólnie można je podzielić na zakłady sieci otwartej (ogólnodostępne – restauracje, bary, puby, kawiarnie itp.) i zakłady sieci zamkniętej (tylko dla określonych grup konsumentów – np. stołówki w szpitalach i internatach, bufety pracownicze, stołówki szkolne). Tutaj skupimy się na tej pierwszej grupie placówek.

Zakłady gastronomiczne sieci otwartej można dalej podzielić na zakłady typu żywieniowego, których główną funkcją jest żywienie konsumentów i serwowanie im potraw, oraz zakłady typu uzupełniającego, które serwują jedynie określony zakres potraw i/lub napojów, a niektóre z nich łączą usługi gastronomiczne z działalnością rozrywkową.

Popularne rodzaje zakładów gastronomicznych to:

• restauracje – oferują obsługę kelnerską i szeroki zakres dań i napojów, w tym zwykle alkoholi; klient wybiera dania z menu i przygotowywane są one na poczekaniu; w restauracji można nieraz zamówić organizację przyjęcia bądź catering; niektóre restauracje zapewniają też usługi artystyczne i rozrywkowe (np. muzykę na żywo), ale serwowanie potraw jest ich główną funkcją; zakres cenowy jest zróżnicowany, ale w tej kategorii można trafić na najwyższe ceny;
• bary mają bardziej ograniczony asortyment i niższe ceny niż restauracje; najczęściej są to placówki samoobsługowe; potrawy są zwykle wcześniej ugotowane i przechowywane na podgrzewaczach/bemarach albo podgrzewane tuż przed podaniem; bary oferują także sprzedaż wyrobów na wynos i obsługę wycieczek; bary zwykle nie oferują usług kulturalnych takich jak występy artystyczne, ale niektóre organizują przyjęcia;
• kawiarnie – specjalizują się w napojach gorących i zimnych (głównie bezalkoholowych, choć zdarza się wino) oraz daniach deserowych (ciastkach, lodach); niektóre kawiarnie oferują także śniadania i podwieczorki (np. kanapki, zapiekanki); zdarzają się usługi kulturalno-rozrywkowe;
• bistro to połączenie baru z kawiarnią; podaje się tam przekąski na zimno i gorąco oraz zwykle dania obiadowe, a także kawę, herbatę i napoje alkoholowe; obsługa jest bufetowo-kelnerska;
• cukiernie specjalizują się w sprzedaży wyrobów cukierniczych i deserów, a także napojów zimnych i gorących; niegdyś cukiernie prowadziły głównie sprzedaż na wynos, w odróżnieniu od kawiarń, gdzie spożywano potrawy przy stolikach; z czasem różnice te się zatarły;
• puby – najpopularniejsze przede wszystkim w krajach anglojęzycznych, ale spotykane również w wielu innych, w tym w Polsce; są przede wszystkim miejscami konsumpcji napojów alkoholowych i spotkań towarzyskich, natomiast wybór potraw jest zwykle ograniczony do przekąsek;
• w winiarniach i piwiarniach podaje się, jak nazwy wskazują, głównie wina i piwa oraz inne napoje na ich bazie, a także przekąski.